Iedereen is iemand maar niet iedereen mag mee doen. De rol van de scapegoat ofwel de zondebok is niet makkelijk. Mensen projecteren hun tekortkomingen op de scapegoat simpelweg omdat hij/zij een makkelijk doelwit is. De lijdensdruk is vaak ontzettend hoog. De scapegoat doet in eigenlijk niets fout en in een gezinssituatie doen de andere gezinsleden mee. De totale tendens is dat er iets mis is met de scapegoat en na verloop van tijd accepteert die dat en vormt zich op die manier. De scapegoat spendeert veel tijd en energie aan goed genoeg gevonden te worden maar bereikt dit nooit. Dat kaartenhuis moet een keer omvallen. De scapegoat voelt zich waardeloos en niet geaccepteerd door minderwaardig behandeld te worden. Hij of zijn verliest op de manier individualiteit en heeft niet de mogelijkheid zichzelf te ontplooien op een normale manier. De scapegoat heeft dus eigenlijk de pech op de verkeerde plek geboren te zijn en op latere leeftijd, wanneer de druk van ‘het kromme’ harder aanwezig gaat zijn, gaat het steeds meer nodig worden om jezelf wakker te schudden.
Deze mensen hebben bijna altijd een vechtersmentaliteit, overlevingsdrang, en stoppen niet om de waarheid aan het licht te krijgen. Het pijnlijke is dat dit een noodzakelijke strategie is geworden om te kunnen overleven binnen het familiesysteem. De harde maar nodige oplossing is dan vaak om een eigen pad te kiezen, niet langer dienen als schandpaal en zelfs te breken met de mishandelaars. Scapegoats lijden onder de druk doordat wat er ook mis gaat in de familie, zij de schuld krijgen toebedeeld.
De echte boosdoeners zijn vaak de ouders maar kan ook een broer of zus zijn. De ouders zouden die dan moeten sturen maar als ze dat vermogen missen blijft de constructie voor altijd dezelfde.
Degenen die het dichtst bij je staan, je familie, keren zich tegen je als één front.
In mijn geval was ik een nakomeling die per ongeluk verwekt is bij een mislukte poging van ‘voor het zingen de kerk uit. Mijn ouders wilden maar 1 kind en mijn zus is dan ook voor altijd boos gebleven dat ik besta want ik heb alle aandacht die ze kreeg afgepakt. Er was een baby en die had van alles nodig en haar viel dat 9 maanden later zwaar tegen. Ze zou een broertje krijgen! Dat klonk als een cadeautje maar dat stomme broertje had je niks aan. Dat lag maar te liggen en te poepen en te huilen. “wat heb ik daar nou aan..” Als een princes die van haar troon verstoten werd. Haar haat en jaloersheid is nooit meer voorbij gegaan en de oorzaak daarvan ligt natuurlijk bij de emotioneel afwezige ouders.
Vader had nooit tijd want die moest werken en moeder ontweek alle emoties want er moest ook schoongemaakt worden. Het huis was altijd extreem schoon en dat was hoe ze aan de ene kant een gevoel van waarde realiseerde en aan de andere kant een manier om de moeilijke dingen te ontwijken omdat ze er simpelweg geen raad mee wist.
De zondebok heeft geleerd dat wanneer hij of zij zich aanpast, de schuld op zich neemt, er ‘niets’ aan de hand is. Maar vroeg of laat begint dit te knagen en dreigt de zondebok te bezwijken onder de last van schuld die op zijn of haar schouders wordt gelegd. Dit is het moment dat ze opstaan en voor de waarheid gaan uitkomen. Ze gaan zichzelf uitspreken, in de hoop dat iedereen wakker wordt, maar het tegendeel gebeurt. Het hele systeem gaat zich verzetten, omdat de waarheid te confronterend is. De projectie is dan ook weer de standaard tendens van hij of zij zegt dingen die niet waar zijn ipv zij of zij zegt dingen die we niet willen horen. Dit is extra traumatiserend, ook omdat ook de instanties die hulp zouden moeten bieden, het tegendeel bereiken, door onbegrip.
Zondebokken ontwikkelen meestal het vermogen om zonder hulp van buitenaf met zichzelf een helingsproces aan te gaan. Dit is een grote kwaliteit maar ook een kille eenzame weg. Bijna altijd is er maar één mogelijkheid, en dat is breken met de familie. Al dan niet een nieuwe familie vinden maar alleen zijn is altijd nog veiliger dan voor altijd in giftig water te blijven dobberen.
Wijzen en de schuld geven is het tegenovergestelde van zorgzaamheid.
— “The scapegoat will always be the one who cares. They care about truth, which is why they over-explain themselves to people who lie. They care about others and what others feel and often don’t get the same back. They take unfair blame in the hopes it helps people hurt less.” —
Reacties door thomaskramer